BİLGEKAĞAN YAZITI; BİLİNEN EN ESKİ TÜRK ANAYASASI
(İslamiyet’in kabulünden önce)
1. Tengri (Yaratan) Tektir
2. Her kim ki Tengri’den Kut almak dilerse ; başkasına yakarmasın
3. Bir İl ; bir Kağan, bir Tengri
4. Bir kına iki Kılıç girmez ; Bir Hatun iki Er alamaz ve bir Budunda iki Töre olmaz ;Töre tektir; Töre kesin ve keskindir ; Kim ki töreye uya Kutlanır ; Kim ki töreye Kıya katlanır
5. Kimse Töreden üstün değildir ; Dirlik ve Birlik için Töre budur ;
6. Bir Çoban sürüsünden ; bir Er Ailesinden
bir Kağan Budunundan sorulur ;
7. Her Er eşine ; Atına ; Pusatına sahip çıkacak ;
8. Ana Babaya ve Ataya Tazim durulacak ;
9. Hısımına sarılacak ; Komşusunu gözetecek ;
10. Er kişi yalan söylemeyecek ;
11. Mal çalan ; Mülk çalan misliyle ödeyecek ; Hesabı ya Malıyla ya Canıyla sorulacak ;
12. Kim ki bir Irza musallat olursa ; canından olacak ;
13. Her kim olursa olsun Haksız ; Aldatıcı iş tutarsa hesabı hemen sorulacak ;
14. Cenkten beri duran ya da kaçan
Tamuya (Cehennem) uçacak ;
15. Aman dileyene Kılıç üşürülmeyecek ; sığınana arka dönülmeyecek ;
16. Başkaldıranın Başı alınacak ; Hak isteyenin Hakkı verilecek ;
17. Kimse kimseye üstünlük taslamayacak ; Ne ak etin karadan ; ne karanın kızıldan ; ne kızılın sarıdan farkı olmayacak ;
18. Kin ve Gururdan uzak olunacak ;
19. Mazluma merhamet ; Zalime azap duyulacak ;
20. Zayıfa ; yaralıya ; çocuğa ve kadına el kaldırılmayacak ;
21. Kızı isteyen Kağan da olsa ; Bey de olsa Kız istediğine verilecek ;
22. Gereksiz yere Ağaç kesmeyeceksin ;
Suyu kirletmeyeceksin ;
23. Bilmeyip de Bildim demeyeceksin ;
Bilene danışacaksın ;
24. Bugünün işini yarına bırakmayacaksın ;
25. Kusur görmeyecek ; Kusur aramayacaksın ;
26. Güçlüyken affet ; Zayıfken sabret ;
27. Yazgına Asi olma ;
28. Yaptığın iyiliği unut ; yapılan iyiliği unutma ;
29. Herkes Adaletle iş görecek ;
30. Her ne edersen et ; Yargılanacağını her daim Akılda tut ;
31. Milletine yaban kalma ; İpeğin iyisine ; sözün güzeline kanma ; onlara boyanma ;
32. Kağan odur ki Adaleti üstün tutsun ; Töreyi yaşatsın ; Töre yok olursa İl yok olur ;
İl olmazsa Budun Kul olur ;
33. Ey Türk Oğuz beyleri; Ey Milletim işitin!!!
ÜSTTE MAVİ GÖK ÇÖKMEDİKÇE ALTTA YAĞIZ YER DELİNMEDİKÇE SENİN İLİNİ VE TÖRENİ KİM BOZABİLİR
BİLGE KAĞAN Yazıtı ; Orhun Irmağı yakınları; Moğolistan
Anayasadan ziyade vasiyetname gibi görünüyor.